Thuốc gây nghiện không chỉ riêng những loại ma túy mà còn có các loại thuốc chữa bệnh kê đơn hoặc không kê đơn cũng có thể khiến người bệnh bị phụ thuộc. Bởi vậy, Dược sĩ cần tư vấn người bệnh tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng để tránh lạm dụng thuốc.
- Các thuốc an thần nhóm barbiturat
Những thuốc giảm đau an thần như phenobarbital, pentobarbital (Nembutal) và secobarbital (Seconal) có thể giúp bạn giảm lo lắng, gây ngủ và điều trị một số loại co giật. Tuy nhiên nếu người bệnh uống nhiều hơn chỉ định, bạn có thể bị nghiện. Nếu người bệnh sử dụng liều cao có thể gây khó thở, đặc biệt nếu sử dụng thuốc cùng với rượu. Nếu người bệnh không thể hoạt động mà không có thuốc an thần loại barbiturat, người bệnh sẽ cần đến gặp bác sĩ bởi lún sâu vào sự phụ thuộc thuốc rất nguy hiểm.
2. Benzodiazepin
Valium (diazepam) và Xanax (alprazolam) là hai thuốc điển hình thuộc nhóm benzodiazepin – một loại thuốc giảm đau an thần khác. Nó có thể giúp người dùng giảm lo lắng, cắt cơn hoảng sợ và gây ngủ. Nhóm thuốc này hoạt động tốt và an toàn hơn barbiturat. Tuy nhiên, khi sử dụng quá liều cũng có thể bị phụ thuộc và gây nghiện. Những thuốc kê đơn không nên chia sẻ, chúng chỉ được sử dụng cho những người được bác sĩ chỉ định.
3. Thuốc ngủ
Nếu bị khó ngủ, các thuốc như zoldipem (Ambien). Eszopiclone (Lunesta) có thể giúp người bệnh nghỉ ngơi khi cần. Nhưng nếu người bệnh sử dụng chúng trong thời gian dài hơn chỉ định của bác sĩ có thể bắt đầu cần chúng mới ngủ được. Mặc dù chúng không gây nghiện như một số loại thuốc ngủ nhưng các bác sĩ vẫn lo lắng việc người bệnh phụ thuộc thuốc nếu họ không uống thuốc chỉ định.
4. Codein và morphin
Một số thuốc kê đơn gây nghiện thường gặp là những thuốc giảm đau, đặc biệt là nhóm opioid. Những thuốc này có tác dụng giảm đau tốt nhưng nếu được sử dụng với một liều lượng lớn có thể gây hưng phấn ở mức độ cao và nhiều tác dụng phụ nguy hiểm khác. Các bác sĩ thường kê morphin để giảm đau nặng và codein để giảm đau nhẹ hoặc giảm ho. Một số biệt dược của morphin như Avinza, Kadian và MS Contin.
5. OxyCotin, Percocet
Một thuốc giảm đau khác thuộc nhóm opioid là oxycodon, bao gồm các biệt dược OxyCotin, Percocet, Percodan, và Roxicodone. Những người nghiện oxycodon có thể nghiền nát nó và hít hoặc tiêm chích, làm tăng đáng kể nguy cơ quá liều. Tên đường phố bao gồm “oxy”, “O.C.” và “oxycotton” cho OxyContin và “percs” cho Percocet hoặc Percodan.
6. Vicodin, Lortab, Lorcet
Những thuốc này có chứa opioid hydrocodon và acetaminophen. Những thuốc opioid có thể gây ngủ và táo bón. Ở liều cao, thuốc có thể gây những vấn đề hô hấp nguy hiểm. Vicodin còn được gọi với các tên gọi bao gồm “vike” và “Watson-387”.
7. Amphetamin
Khi sử dụng theo đơn, các thuốc kích thích như amphetamin bao gồm Adderall và Dexedrin có thể điều trị bệnh tăng động giảm chú ý. Nhưng một số người sử dụng amphetamin liều cao để tăng cường năng lượng và sự tỉnh táo, hoặc để giảm cân. Người sử dụng cũng có thể bị nghiện các chất kích thích này. Ở liều cao, thuốc có thể gây tăng nhiệt độ cơ thể ở mức độ nguy hiểm, nhịp tim không đều và thậm chí là ngừng tim.
8. Methylphenidate
Loại thuốc này được sử dụng để điều trị tăng động giảm chú ý, bao gồm các biệt dược Concerta, Metadate, Methylin, và Ritalin. Nếu bạn uống methylphenidate cùng với những thuốc thông mũi thường gặp có thể gây tăng huyết áp ở mức nguy hiểm hoặc nhịp tim không đều.
9. Dextromethorphan
Dextromethorphan là một thành phần phổ biến trong các loại thuốc không kê đơn chữa ho và cảm lạnh, người dùng có thể dễ dàng tìm thấy nó trong lọ siro ho ở tủ thuốc gia đình. Nhưng ở liều lượng lớn nó có thể gây hưng phấn cao và ảo giác, nôn mửa, nhịp tim nhanh và hiếm gặp hơn là tổn thương não.
10. Pseudoephedrine
Pseudoephedrine có tác dụng làm thông mũi, được dùng nhiều trong các thuốc chữa cảm lạnh không kê đơn. Mặc dù nó giúp người bệnh hết nghẹt mũi nhưng cũng là một thành phần của metamphetamin bất hợp pháp (hay còn gọi là “meth”) – một loại ma túy tổng hợp. Để hạn chế lạm dụng meth, pháp luật của một số quốc gia trong đó có Hoa Kỳ hiện nay kiểm soát tiêu thụ các sản phẩm có chứa pseudoephedrin.
Nếu người thân bị nghiện, bạn phải làm gì?
Nếu bạn lo lắng rằng một người thân nào đó bị lạm dụng thuốc thì tốt nhất bạn nên hỏi trực tiếp họ. Đồng thời, bạn cũng nên chú ý đến các biểu hiện nghiện như thay đổi hành vi hoặc thuốc trong tủ thuốc tự nhiên biến mất.
Nhiều người cho rằng sử dụng các thuốc thường ngày trong gia đình hoặc thậm chí là các loại thuốc kê đơn an toàn hơn so với ma túy bởi chúng hợp pháp. Nhưng bạn cần phải giải thích cho họ những rủi ro có thể gặp. Bạn cũng lên làm sạch tủ thuốc của bạn bằng cách loại bỏ những thứ thuốc không cần thiết và theo dõi số lượng những thuốc còn được bảo quản để sử dụng.
Nguồn: truongcaodangduochanoi.vn